Het bosarboretum
Het Arboretum van Tervuren onderscheidt zich van andere bomenverzamelingen, al dan niet opgenomen in botanische tuinen, doordat het als een echt bos is aangeplant en met bosbouwmethoden wordt onderhouden. Bosarboreta zijn nochtans op zich niet zo zeldzaam. Zij werden op veel plaatsen In België en Europa aangelegd sinds het laatste kwart van de 19de eeuw, een tijdperk gekenmerkt door een intense herbebossingsgolf. Men wilde nagaan hoe de exotische, veelal Amerikaanse en Aziatische bomensoorten zouden gedijen in de plaatselijke omstandigheden, of ze productief hout konden leveren en zo het relatief beperkte Europese boomsoortengamma in de bosbouw konden aanvullen.
De proefterreinen werden veelal in een hoek van het bos op een beperkte oppervlakte, doorgaans een 10tal ha, aangeplant en waren meestal systematisch, per geslacht en familie, ingedeeld. Het Arboretum van Groenendaal is bijvoorbeeld op die manier ingericht. Bijzonder aan het Arboretum van Tervuren zijn de schaalgrootte, goed 120 ha, de relatief strikte geografische indeling en het aantrekkelijke landschap. Die kwaliteiten danken wij aan de ontwerper, professor Charles Bommer, die niet alleen uit bosbouwkundige, maar ook uit zuiver wetenschappelijke en educatieve oogmerken handelde, en het arboretum een opmerkelijke esthetische toets wist mee te geven.
In de voorbije eeuw ondervonden de bosarboreta een wisselende belangstelling, met wellicht een dieptepunt in de laatste decennia. Met de opkomst van een meer natuurgetrouwe bosbouwcultuur werden exoten in het bos min of meer taboe verklaard. Sommige bosarboreta gingen onverzorgd en vergeten op in het omliggende bos, andere werden ingericht als educatief bospark of toeristische attractie. In het licht van de klimaatverandering, waarvan een verschuiving van de vegetaties wordt verwacht, ontstaat er een nieuwe interesse in de bosarboreta als bosbouwkundig onderzoeksterrein. Het Arboretum van Tervuren hield, ook dank zij de voortdurende verjongingen en aanvullingen, goed stand en is klaar om die nieuwe rol op te nemen in zijn multifunctionele missie, naast conservatie, educatie en recreatie.
